“มข.”ฉลอง 60 ปี จัดเต็ม “สัปดาห์วิทยาศาสตร์”

การจัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ เป็นการช่วยเปิดโอกาสให้เด็ก เยาวชน ประชาชนทั่วไป ได้สัมผัสและเรียนรู้วิทยาศาสตร์ จากประสบการณ์จริง อันเป็นส่วนสำคัญในการสร้างจิตสำนึก กระตุ้นความสนใจการเรียนรู้ และปลูกฝังแนวคิดแบบวิทยาศาสตร์ รวมถึงการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมไปยกระดับความสามารถอย่างยั่งยืน
เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2566 นักเรียน นักศึกษานับพันชีวิต เดินทางเข้าร่วมกิจกรรมสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ ที่ ศูนย์ประชุมอเนกประสงค์กาญจณาภิเษก (หอกาญ มข.) และที่ศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) เป็นวันแรกกิจกรรมในช่วงเช้า นายพันธ์เทพ เสาโกศล รองผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น และรองศาสตราจารย์ นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น ขึ้นกล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วมงาน โดย รองศาสตราจารย์ นพ.ชาญชัย ระบุว่า เป็นเวลากว่า 6 ทศวรรษ ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้พัฒนาผลงานวิชาการ งานวิจัย ตลอดจนการพัฒนานวัตกรรมทางด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี เพื่อนำไปสู่การใช้ประโยชน์และส่งเสริมขีดความสามารถในการแข่งขัน และการพัฒนาประเทศให้เกิดความมั่นคงและยั่งยืน

“การจัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ เป็นการช่วยเปิดโอกาสให้เด็ก เยาวชน ประชาชนทั่วไป ได้สัมผัสและเรียนรู้วิทยาศาสตร์ จากประสบการณ์จริง อันเป็นส่วนสำคัญในการสร้างจิตสำนึก กระตุ้นความสนใจการเรียนรู้ และปลูกฝังแนวคิดแบบวิทยาศาสตร์ รวมถึงการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมไปยกระดับความสามารถอย่างยั่งยืน”
ขณะที่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. อังคณา บุญยืด คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ กล่าวรายงานว่า คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับเครือข่าย จัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ เป็นประจำทุกปี เพื่อส่งเสริมให้เกิดความตระหนัก และสนับสนุนการสร้างองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ให้มีความหลากหลาย ซึ่งปีนี้จัดกิจกรรมภายใต้แนวคิด “วิทยาศาสตร์ในยุคแห่งการสร้างสรรค์ (Science in Creative Generation)”
ด้าน ศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล รองปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ประธานในพิธี กล่าวว่า ในปีนี้ ผมเห็นว่า การจัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ ส่วนภูมิภาค มีความยิ่งใหญ่ มีหน่วยงานทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัยขอนแก่น เข้าร่วมจัดนิทรรศการทางวิชาการอย่างมากมาย

กิจกรรมหนึ่งที่น่าปลื้มปีติยิ่ง คือ การถือปฏิบัติ ด้วยการระลึกถึงพระเดชานุภาพและพระปรีชาสามารถด้านวิทยาศาสตร์ ของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดี ศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช ในฐานะทรงเป็น “พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย” พระองค์ได้ทรงคำนวณทำนายการเกิดสุริยุปราคาเต็มดวง เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2411 อันเป็นพระปรีชาชาญ ที่นักวิทยาศาสตร์ ทั้งโลก แซ่ซ้องสรรเสริญ และเกิดเป็นความหวังว่า เราจะมีคนไทยที่มีความสามารถทางวิทยาศาสตร์เจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาท จนเป็นที่ยกย่องแก่ชาวโลกเช่นกันนอกจากนี้ มีการจัดนิทรรศการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ในฐานะทรงเป็น “พระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย” และ “พระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย” และนิทรรศการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดี ศรีสินทรมหาวชิราลงกรณฯ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 10) ด้วย
ภายในงานระหว่างวันที่ 16 – 18 สิงหาคม 2566 มีกิจกรรมทั้งการประกวดและแข่งขันทางวิชาการ ด้านวิทยาศาสตร์ และคณิตศาสตร์ ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้แก่ การประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์ การแข่งขันตอบปัญหาทางวิทยาศาสตร์ การแข่งขันกระบวนการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ การประกวดสื่อการสอนทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ การสื่อสารทางวิทยาศาสตร์ การประกวดการแสดงทางวิทยาศาสตร์ (Science Show) ในระดับประถมต้นและมัธยมต้น การแข่งขันจรวดขวดน้ำ การแข่งขันเครื่องบินกระดาษพับ โดยมีโรงเรียนต่าง ๆ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเข้าร่วมการประกวดและแข่งขันกว่า 250 โรงเรียน

นักเรียนโรงเรียนชุมพลโพนสัย จ.หนองคาย หนึ่งในทีมเข้าร่วมการแข่งขันโครงงานวิทยาศาสตร์ เลือกที่จะพัฒนาถังขยะอัตโนมัติมาเข้าร่วมประกวดในปีนี้ หลังพบปัญหานักเรียนในโรงเรียนทิ้งขยะไม่เป็นที่ ถ้าเดินไปหาถังขยะไม่ได้ ก็ให้ถังขยะเดินไปหา ศึกษาโค้ดเกี่ยวกับบอร์ด วงจรไฟฟ้า และโซลาเซลล์ ซึ่งใช้เวลาศึกษาและประดิษฐ์กว่า 6 เดือน จนออกมาเป็นถังขยะอัตโนมัติที่สามารถควบคุมการเคลื่อนที่ได้ผ่านแอปพลิเคชัน Esp8266 WiFi robot car และมีเซนเซอร์ให้ฝาเปิดได้อัตโนมัติด้วย หลังจากนี้จะพัฒนาไปสู่ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ได้จริง โดยหลังจากทดลองใช้ในโรงเรียนเพื่อน ๆ ในโรงเรียนก็สนใจทิ้งขยะลงถังกันมากขึ้น และจะพัฒนาไปสู่ระบบที่ไม่ต้องใช้อินเทอร์เน็ตในอนาคตด้วย
ขณะที่ นักเรียนโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยเลย พัฒนาอุปกรณ์ตรวจจับการรั่วไหลของแก๊สหุงต้มในครัวเรือน หลังจากเห็นข่าวแก๊สระเบิด หรือแก๊สรั่วจนทำให้เกิดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน จึงพัฒนาอุปกรณ์ตัวนี้ขึ้นด้วยต้นทุนเพียง 500 บาท โดยมีเซนเซอร์ตรวจจับการรั่วไหลและความหนาแน่นในอากาศ โดยหากมีการรั่วไหลของค่าต่าง ๆ ที่ผิดปกติจนพบว่ารั่วไหล จะมีการแจ้งเตือนผ่านแอปพลิเคชัน และขึ้น Notification บนหน้าจอสมาร์ตโฟน พร้อมโชว์คำแนะนำวิธีแก้ปัญหาเมื่อแก๊สรั่วไหล หรือมีเปลวไฟเกิดขึ้นในบ้านด้วย
นอกจากนี้ นักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ยังเตรียมเกมต่าง ๆ มากมายให้นักเรียนและประชาชนได้ร่วมสนุก ทั้งการพับเครื่องบินกระดาษ การทำจรวดขวดน้ำ เกมเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์อีกมากมาย หรือเดินชมสัตว์สตัฟฟ์ และส่องเซลล์ผ่านกล้องจุลทรรศน์ พร้อมเก็บแต้มเพื่อนำไปสอยดาว และถ่ายรูปฟรีภายในงานด้วย.